کلاله خاور ( پنج جلد)

#آیان_کتاب
#ayanketab

خرید کتاب

یکی دیگر از اهدا کنندگان مهم کتابخانه مسجد اعظم، مرحوم حاج محمد رمضانی است. این خیره نیک اندیش، حدود چهل هزار
جلد کتاب چاپی و بیش از دو هزار جلد کتاب خطی به کتابخانه مسجد اعظم اهدا کرده است. شرح حال حاضر، به زندگانی و
خدمات علمی و فرهنگی این انسان بزرگوار و فرهنگ دوست می پردازد. پیام حوزه در زمزمه های انقلاب مشروطه، فرزندی از خاندان حاج رمضانعلی (تاجر کاشانی) به دنیا آمد که بعدها آفتاب فروزان عرصه نشر،
روزنامه نگاری، کتاب شناسی و کتاب داری در ایران شد. پدر حاج محمد رمضانی، میرزا علی اصغر کتاب فروش، (کتابفروش سرای
کتاب فروشی ها واقع در تیمچه حاجب الدوله بازار تهران) است. حاج میرزا علی اصغر خود از ناشران و عاشقان کتاب بود.
جالست با برادر ناتنی اش (محمد حسین) که او نیز در کار نشر بود و شاهنامه ای با چاپ سنگی در عهد ناصری چاپ کرده بود، در
این انس و عشق، بی تاثیر نبود. آمار دقیق شمار انتشار عناوین کتاب های حاج میرزا علی اصغر در دسترس نیست، اما شاید شمار
عناوین کتاب های چاپ شده اش به بیست اثر برسد. از جمله کتبی که حاج علی اصغر چاپ کرده می توان ناسخ التواریخ، بحارالانوار
و نهج البلاغه را نام برد. مهم ترین کار حاج میرزا علی اصغر، چاپ یکی از زیباترین قرآن های چاپی است به نام قرآن «باغچه سرا» که
منشا نخست آن در عثمانی است. میرزا علی اصغر، مدت کوتاهی رئیس انجمن ولایتی اراک بود. تاریخ ولادت وی 1252 شمسی و وفاتشان 1316 است. (1) محمد رمضانی که به حق می توان او را پدر کتاب ایران نام نهاد، دوران ابتدایی و دبیرستان را در مدرسه سلطانی به پایان رساند.
اولین کار او با همین مدرسه آغاز می شود و به پیشنهاد مدیر مدرسه، کتاب دار دبیرستان سلطانی می شود. پس از اتمام مدرسه
قرائت خانه ای را در سال 1339 قمری به نام «اتفاق » (2) تاسیس می کند تا عموم مردم از کتاب های آنجا بهره ببرند و سپس وارد
مدرسه سیاسی می شود و با پولی که از یکی از دوستانش قرض می کند یک کتاب فروشی راه اندازی می کند و ضمن کتابفروشی،
شب ها به دفتر روزنامه های «شفق سرخ » و «کوشش » می رود و در آن جا به امر تصحیح می پردازد. در سال 1303 شمسی مجله گران
سنگ «شرق » را منتشر می نماید. کتاب فروشی حاج خاور، رفته رفته رونق می گیرد و در سال 1308 شمسی رسما نام مؤسسه اش را
«کلاله خاور» تاج گل مشرق می نهند و شروع به چاپ کتاب می کند. «مجموعه اقتصاد» اثر آقای رضازاده شفق، نخستین کتابی
است که کلاله خاور چاپ کرده است (3) . ساختمان اولیه مؤسسه، در خیابان لاله زار (ساختمان فخر الدوله) واقع است. حاج خاور همزمان با نشر کتاب به جمع آوری کتاب نیز می پردازد. ضمن آن، روزنامه نگاری دغدغه دیگر اوست. شیوه زندگی اش
درویشانه، خوراکش ساده، پوشاک بسیار ساده و بی قید (4) کم می خوابد، کم می خورد، کم حرف می زند، اما زیاد کار می کند این
مرد هرگز خستگی نمی داند. نه سفر، نه تفریح، نه استراحت، همکارانش هرگز او را نشسته بر صندلی نمی دیدند، تمام کارها را
ایستاده پشت میز انجام می دهد، حتی ناهارش را ایستاده می خورد، آدم بسیار شجاعی است و از هیچ مخاطره ای هراس ندارد، هر
وقت خیلی ذوق زده می شوند، مرتب بینی اش را می مالد که نشانه نهایت شعف و شادمانی اوست. (5) شنای صبحگاهی در آب سرد در
همه فصول سال از عادات دیگر او است. (6) مجموعه فعالیت های حاج محمد رمضانی خلاصه می شود در: تولید، توزیع و جمع آوری کتاب و نشریات ادواری و به جرات
می توان گفت که در هر یک از آن ها سرآمد همگنان زمان خود بود. خدمات انتشاراتی ایشان در سال 1302 شمسی «کتابخانه شرق » را تاسیس می کند و پنج سال پس از آن تغییر نام می دهد و با عنوان «کلاله خاور» با
سرمایه شخصی به منظور نشر کتاب آغاز به کار می نمایند. با وجودی که ابتدا با مشکلات و موانع بسیاری روبرو می شوند، اما
متجاوز از 200 جلد کتاب سودمند نیز منتشر می کند.