#آیان_کتاب
#ayanketab
سَمَک عَیّار رمانی است مشهور و قدیمی به زبان فارسی
که در سدهٔ ششم هجری نوشته شده است. داستانهای این کتاب سه جلدی به
دست فرامرز بن خداداد بن عبدالله کاتب ارجانی جمعآوری شده است. وی داستانها را
از زبان یک راوی به نام صدقهٔ ابوالقاسم فراهم آورده است.
قهرمان داستان پسر شاه حلب است که
دلباختهٔ دختر فغفور
شاه چین شده و
سپس به جنگ پادشاه ماچین
رفتهاست. بیشتر رویدادهای جلدهای یکم و دوم در چین و ماچین میگذرد.
صحنههای این داستان در ایران و سرزمینهای نزدیک به آن اتّفاق میافتند.
بیشتر شخصیتها و قهرمانان این کتاب نامهای ایرانی دارند. شخصیت اصلی این کتاب
پهلوانی نامآور به نام سمکِ عیار است که در طی ماجراهایی با خورشیدشاه سوگند
برادری میخورد.
در مقدمه جلد سوم این کتاب، نام مؤلف «فرامرز بن
خداداد بن عبدالله الکاتب الارجانی» ذکر شده اما خود او راوی اصل قصه را «صدقه بن
ابی القاسم» معرفی میکند. صدقه ابوالقاسم منسوب به شیراز و فرامرز خداداد منسوب به ارجان فارس (بهبهان کنونی در استان خوزستان) است.
کاربرد نامهای ایرانی کهن همچون خردسب شیدو،
هرمزکیل، شاهک، گیلسوار، سرخورد، مهرویه و زرند و مانند اینها این گمان را قوی
میکند که این افسانه کهن بوده که بعدها یعنی در سدهٔ ششم به فراخور زمان نو شدهاست .